श्रावण महिन्याच्या आगमनानंतर महाराष्ट्रात पावसाने जोर धरला आहे. अनेक ठिकाणी नद्या-नाले ओसंडून वाहत आहेत, तर काही ठिकाणी पूरस्थिती निर्माण झाली आहे. हवामान विभागाने (IMD) १८ ऑगस्ट रोजी राज्यातील तब्बल १६ जिल्ह्यांसाठी 'हाय अलर्ट' जारी केला आहे. या पार्श्वभूमीवर नागरिकांनी सतर्क राहणे आवश्यक आहे. या लेखात आपण या अलर्टचा अर्थ, कोणत्या जिल्ह्यांना धोका आहे आणि नागरिकांनी काय काळजी घ्यावी याबद्दल सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
महाराष्ट्रात पावसाचा कहर: १६ जिल्ह्यांमध्ये हाय अलर्ट
गेल्या काही दिवसांपासून महाराष्ट्रात पावसाचे थैमान सुरू आहे. अनेक नद्यांना पूर आला असून जनजीवन विस्कळीत झाले आहे. भारतीय हवामान विभागाने (IMD) १८ ऑगस्ट रोजी राज्यातील १६ जिल्ह्यांमध्ये मुसळधार पावसाचा 'हाय अलर्ट' जारी केला आहे. यामुळे या जिल्ह्यांतील नागरिकांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण झाले आहे. प्रशासनाने नागरिकांना सतर्क राहण्याचे आवाहन केले आहे.
'हाय अलर्ट' म्हणजे काय?
'हाय अलर्ट' म्हणजे हवामान विभागाने दिलेला धोक्याचा इशारा. जेव्हा एखाद्या भागात अतिवृष्टी किंवा पूर येण्याची शक्यता असते, तेव्हा हवामान विभाग 'हाय अलर्ट' जारी करतो. याचा अर्थ असा आहे की, त्या भागातील नागरिकांनी सतर्क राहावे आणि आवश्यक ती खबरदारी घ्यावी.
कोणत्या जिल्ह्यांसाठी इशारा?
हवामान विभागाने खालील जिल्ह्यांसाठी 'हाय अलर्ट' जारी केला आहे:
- रायगड
- रत्नागिरी
- सिंधुदुर्ग
- पुणे
- सातारा
- कोल्हापूर
- भंडारा
- गोंदिया
- गडचिरोली
- चंद्रपूर
- वर्धा
- नागपूर
- अमरावती
- यवतमाळ
- अकोला
- बुलढाणा
या जिल्ह्यांमध्ये पुढील काही दिवस मुसळधार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे नागरिकांनी घरातून कमीत कमी बाहेर पडावे आणि सुरक्षित ठिकाणी आश्रय घ्यावा, असे आवाहन प्रशासनाने केले आहे.
पावसाचे कारण काय?
महाराष्ट्रामध्ये सध्या सुरू असलेल्या मुसळधार पावसाचे मुख्य कारण म्हणजे बंगालच्या उपसागरात तयार झालेले कमी दाबाचे क्षेत्र. या कमी दाबाच्या क्षेत्रामुळे महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणात बाष्पयुक्त वारे वाहत आहेत, ज्यामुळे राज्यात जोरदार पाऊस पडत आहे. तसेच, अरबी समुद्रावरून येणारे वारे देखील या पावसाला मदत करत आहेत.
पुराचा धोका: काय करावे?
ज्या भागांमध्ये पुराचा धोका आहे, तेथील नागरिकांनी विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. पुराच्या काळात काय करावे आणि काय टाळावे, याची माहिती असणे गरजेचे आहे.
पुराच्या काळात काय करावे:
- सुरक्षित ठिकाणी स्थलांतर: जर तुमच्या এলাকায় पुराचा धोका असेल, तर प्रशासनाने दिलेल्या सूचनांचे पालन करून सुरक्षित ठिकाणी स्थलांतर करा.
- घरातील वीज पुरवठा बंद करा: पुराचे पाणी घरात शिरल्यास विजेचा धक्का बसू नये, म्हणून घरातील वीज पुरवठा त्वरित बंद करा.
- महत्त्वाची कागदपत्रे सुरक्षित ठेवा: पुराच्या पाण्यात महत्त्वाची कागदपत्रे खराब होऊ नयेत, यासाठी ती वॉटरप्रूफ बॅगमध्ये ठेवा.
- उकळलेले पाणी प्या: पुराच्या पाण्यामुळे पिण्याच्या पाण्याची समस्या निर्माण होऊ शकते. त्यामुळे पाणी उकळून प्या किंवा फिल्टर केलेले पाणी वापरा.
- प्रशासनाच्या संपर्कात राहा: प्रशासनाकडून वेळोवेळी देण्यात येणाऱ्या सूचनांचे पालन करा आणि त्यांच्या संपर्कात राहा.
पुराच्या काळात काय टाळावे:
- पुराच्या पाण्यातून प्रवास टाळा: पुराच्या पाण्यातून प्रवास करणे धोकादायक असू शकते. त्यामुळे शक्यतो प्रवास टाळा.
- विजेच्या खांबांना स्पर्श करू नका: पुराच्या पाण्यात विजेचे खांब पडण्याची शक्यता असते. त्यामुळे त्यांना स्पर्श करू नका.
- अफवांवर विश्वास ठेवू नका: सोशल मीडियावर येणाऱ्या अफवांवर विश्वास ठेवू नका. अधिकृत माहितीसाठी प्रशासनाच्या संपर्कात राहा.
- शिळे अन्न खाऊ नका: पुराच्या काळात अन्नाची उपलब्धता कमी होते. त्यामुळे शिळे अन्न खाणे टाळा. ताजे आणि पौष्टिक अन्न खा.
कृषी क्षेत्रावर परिणाम
अतिवृष्टीचा फटका राज्यातील कृषी क्षेत्रालाही बसला आहे. अनेक ठिकाणी शेतात पाणी साचल्याने पिके खराब झाली आहेत. विशेषत: खरीप पिकांचे मोठे नुकसान झाले आहे. शेतकऱ्यांनी तातडीने नुकसानीचा पंचनामा करून घ्यावा, असे आवाहन कृषी विभागाने केले आहे. शासनाने शेतकऱ्यांसाठी नुकसान भरपाईची घोषणा केली आहे, ज्याचा त्यांना मोठा आधार मिळणार आहे.
नागरिकांसाठी सूचना
हवामान विभागाने दिलेल्या इशाऱ्यामुळे नागरिकांनी सतर्क राहणे आवश्यक आहे. प्रशासनाने दिलेल्या सूचनांचे पालन करावे आणि सुरक्षित राहावे. खालील सूचनांचे पालन करून आपण स्वतःला आणि आपल्या कुटुंबाला सुरक्षित ठेवू शकता:
- घरातून अनावश्यकपणे बाहेर पडणे टाळा.
- आपत्कालीन परिस्थितीत मदतीसाठी प्रशासनाच्या हेल्पलाइन नंबरवर संपर्क साधा.
- आपल्या परिसरातील लोकांना सतर्क करा आणि त्यांना मदत करा.
- सोशल मीडियावर पसरणाऱ्या अफवांवर विश्वास ठेवू नका.
- पुराच्या धोक्याच्या ठिकाणी शक्यतोवर जाणे टाळा.
शासकीय उपाययोजना
राज्य सरकारने अतिवृष्टीमुळे निर्माण झालेल्या परिस्थितीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी विविध उपाययोजना केल्या आहेत. राष्ट्रीय आपत्ती निवारण दलाच्या (NDRF) तुकड्यांना सज्ज ठेवण्यात आले आहे. तसेच, आवश्यक ठिकाणी नागरिकांना मदत पुरवण्यासाठी शासकीय यंत्रणा तत्पर आहे. मुख्यमंत्री आणि उपमुख्यमंत्री यांनी परिस्थितीचा आढावा घेतला असून अधिकाऱ्यांना आवश्यक निर्देश दिले आहेत.
निष्कर्ष
महाराष्ट्रात पावसाने थैमान घातले असून अनेक जिल्ह्यांमध्ये 'हाय अलर्ट' जारी करण्यात आला आहे. नागरिकांनी सतर्क राहून प्रशासनाच्या सूचनांचे पालन करणे आवश्यक आहे. पुराच्या धोक्याच्या काळात सुरक्षित राहण्यासाठी योग्य ती खबरदारी घेणे गरजेचे आहे. शासनाने देखील नागरिकांसाठी आवश्यक उपाययोजना केल्या आहेत, ज्यांच्या मदतीने परिस्थिती नियंत्रणात आणण्यास मदत होईल. या कठीण परिस्थितीत एकजूट होऊन सामना करणे आवश्यक आहे.
Gallery
Comments